Urfa Vakıfları (1850-1900)

Dr. Bahattin Turgut

19.yüzyılın ikinci yarısında Urfa Vakıflarını ele alan bu çalışmanın ana kaynağını Vakıflar Genel Müdürlüğü arşivi ile Osmanlı arşivinde yer alan vakfiyeler ve belgeler oluşturmaktadır. Şanlı bir tarihe sahip olan Urfa şehri, Hz. Ömer döneminde fethedilerek (640) İslâm coğrafyasına dâhil edildikten itibaren vakıf kurumlarla tanışmıştır. Osmanlı döneminde Kanûnî Sultan Süleyman gibi muhteşem bir padişahın, Rıdvan Ahmed Paşa ve Topal Yusuf Paşa gibi dirayetli valilerin ve hayırsever insanların kurdukları vakıflar Urfa’nın dinî, ilmî, sosyal ve kültürel açıdan ilerlemesini sağlamıştır. Vakıfların gelir kaynağı durumundaki akarların çokluğu ise nice insana istihdam alanı sunarak şehrin ekonomik yönden gelişmesine de vesile olmuştur. Elinizdeki kitapta 19. yüzyılın ikinci yarısında Urfa şehrinin fizikî, manevî ve ekonomik alanlarda kalkınmasında önemli payı olan vakıfların sosyal hayatın tüm alanlarında mevcut olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca vakıfların isimleri, tasarruf cihetleri, akarlarından elde edilen gelirler, gelirlerin nerelere ve nasıl harcandığı gibi hususlar da tetkik edilmiştir.